آینده‌پژوهی تغییرات اجتماعی خانواده (ارائه یک مدل نظری ترکیبی)

بررسی تغییرات آینده خانواده نیازمند مدل نظری جامعی است که بتواند پویایی و ایستایی تغییرات را دربرگیرد. این مقاله در راستای تدوین چنین مدلی ارائه ‌شده است. روش مطالعه تحلیل نظری است که در آن با استفاده از سه رویکرد نظری فردگرایی، سرمایة اجتماعی و تکوین شکل مدلی ترکیبی ارائه شده است. براساس این مدل، تغییرات آیندة خانواده نتیجة راهبردهای نسل حاضر برای سازگاری با شرایط ساختاری است. این نسل با بازاندیشی شرایط ساختاری جامعه که در سیاست زندگی و مشی تربیتی آنان تبلور می‌یابد، در شکل‌دادن به ساختارهای متفاوت در دورة بعد نقش دارد. نسل دوم متأثر از راهبردهای والدین خود عادت‌واره‌ای متفاوت دارد و انتخاب‌هایی در زندگی خانوادگی خود خواهد داشت که ممکن است تکمیل‌کننده یا بازتولیدکنندة ساختارهای پیشین باشد. مدل پیشنهادی با انجام پژوهشی کیفی با 33 مشارکت‌کننده از میان عموم مردم و 12 مشارکت‌کننده از میان صاحب‌نظران حوزة خانواده ارزیابی شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد با استفاده از این مدل، در صورت وجود پیش‌بینی‌ها دربارة وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشور و تعیین سهم هریک از طبقات اجتماعی از کل جمعیت کشور، امکان پیش‌بینی تغییرات خانواده با طرح سناریوهای مختلف وجود دارد.